De omgevingsanalyse
De omgevingsanalyse is één van de verplichte bijlagen in het meerjarenplan (zie hier meer info over BBC). De omgevingsanalyse wordt opgemaakt door de ambtenarij en is richtinggevend voor de verdere opmaak van het meerjarenplan. Kortom een handige tool om enkele basisgegevens van kinderen en jongeren in jouw gemeente/stad in kaart te brengen én om de noden en uitdagingen waarmee zij geconfronteerd worden op de kaart te zetten.
In dit artikel lees je meer over:
Wat staat er in zo'n omgevingsanalyse
Grootste tip, bekijk het eens! Zoek even op de term “omgevingsanalyse meerjarenplan” en je vindt een hele hoop voorbeelden. Vergeet daarbij zeker ook jouw eigen gemeente of stad niet even te googelen.
Over het algemeen is een omgevingsanalyse opgebouwd met twee hoofdstukken. Enerzijds is er een interne analyse. “Hoe werkt de organisatie?”, “Lopen samenwerkingen goed?”, … Misschien krijg jij als medewerker wel een vragenlijst die hiernaar peilt.
Anderzijds zullen er externe analyses worden uitgevoerd. Hierbij wordt echt een foto genomen van de omgeving (= gemeente/stad). Om deze analyse uit te voeren kan er enerzijds geput worden uit bestaande data (uit databanken of eerdere onderzoeken). Hierbij kunnen zowel algemene tendensen (die gelden voor heel Vlaanderen) als contextspecifieke tendensen worden bekeken.
In verschillende omgevingsanalyses wordt bijv. het DESTEP-model gebruikt om data te verzamelen. Dit model geeft een overzicht van factoren die interessant zijn om in kaart te brengen.
Daarnaast wordt de externe analyse best ook gevoed door stakeholdersbevragingen. Dit kan het opnemen van memoranda van bijv. adviesraden of belangengroepen bevatten maar ook extra burgerbevragingen zijn mogelijk.
Ook kan een overzicht van belangrijke stakeholders voor de gemeente/stad mee worden opgenomen in dit overzicht.
Een veelgebruikte methode om de interne en externe analyses uit te voeren is aan de hand van een SWOT-analyse. SWOT staat voor Strengths (sterktjes), Weaknesses (zwaktes), opportunities (kansen) en threats (bedreigingen). Deze categorieën worden schematisch voorgesteld aan de hand van twee assen.
Hoe komt een omgevingsanalyse tot stand?
Aangezien de omgevingsanalyse richtinggevend is voor de opmaak van het meerjarenplan, moet deze dus ook klaar zijn voor er aan het schrijfproces van het MJP gestart wordt. Aangezien de ambtenarij dit document opstelt, ligt het trekkerschap vaak bij het managementteam (kortweg MAT). Hierin zetelen minstens de algemeen directeur, de financieel directeur en de burgemeester (enkel raadgevende stem). Daarnaast kunnen ook andere functies lid zijn van het MAT (denk bijv. aan sectorhoofden, diensthoofden,…).
Inspiratienota’s en memoranda
In de omgevingsanalyse wordt de omgeving objectief beschreven. Er is ruimte voor uitdagingen en tendensen, zonder dat hier al een antwoord op wordt geboden.
Vaak wordt hiernaast of geïntegreerd aan dit rapport ook een inspiratienota of memorandum vanuit de ambtenarij geschreven. Hierin mogen wel antwoorden gegeven worden op uitdagingen. Kortom, ook zeker de moeite om te kijken of dit geschreven wordt en hoe jij er mee aan kan werken.
Hoe ga ik er concreet mee aan de slag?
Zet zelf de eerste stap en bevraag wanneer en hoe de omgevingsanalyse in jouw stad of gemeente tot stand zal komen. Kinderen en jongeren vormen ongeveer één vijfde van het inwonersaantal in jouw gemeente/stad, jij bent de ambassadeur die ervoor zorgt dat data en cijfers over hen maar ook de meningen van hen opgenomen worden in de omgevingsanalyse.
In Plan het plan?
Het onderzoek dat je voert in stap 2 van Plan het plan geeft jou input voor de omgevingsanalyse. In stap 3 focussen we verder op hoe je die onderzoeksresultaten om kan zetten naar uitdagingen en prioriteiten. Dat levert jou pasklare info op die je direct kan doorgeven aan jouw diensthoofd/sectorhoofd … zodat dit bij het MAT terecht komt.