Hoe je jeugdraad begeleiden bij advies over meerjarenplan?

Wist je dat je lokaal bestuur verplicht is om de jeugdraad om advies te vragen bij het meerjarenplan? Dat is super, want veel van de acties in dat plan hebben een grote impact op kinderen en jongeren. Maar waarom zou je niet nóg verder gaan en de jeugdraad al van bij de start nauw betrekken bij de opmaak? Het levert niet alleen betere resultaten op, maar het is ook hun recht om gehoord te worden! Hier lees je hoe je dit slim aanpakt. 

1) Leg de basis: wat is een meerjarenplan

Voordat je de jeugdraad kunt betrekken, moeten ze natuurlijk weten waar ze mee bezig zijn. Begin dus met een heldere uitleg: wat is het meerjarenplan precies? Check dit artikel of de info in missie 5 van Debattle (binnenkort online). Zorg dat de jeugdraders de volgende vragen kunnen beantwoorden: 

  • Wat is de beleids- en beheerscyclus?  
    (Plan, Do, Check, Act – simpel gezegd: beleid maken, uitvoeren, evalueren en bijsturen) 
  • Hoe past het meerjarenplan hierin?  
    (Het is de ‘Plan’-fase, vooral in het eerste jaar van een nieuwe legislatuur) 
  • Wat staat er in een meerjarenplan?  
    (Doelstellingen, acties voor de komende 6 jaar en de bijhorende budgetten) 
  • Hoe zit het plan in elkaar?  
    (Omgevingsanalyse, strategische nota, financiële nota) 
2) Ontdek hoe jouw gemeente het aanpakt

Nu je jeugdraad weet wat het meerjarenplan inhoudt, is het tijd om te achterhalen hoe jouw gemeente dit precies invult. Wees nieuwsgierig en stel de juiste vragen aan het management of de beleidsploeg: 

  • Hoe en wanneer wordt de omgevingsanalyse gemaakt? 
    (de omgevingsanalyse geeft een beeld van uitdagingen waar je gemeente voor staat en de noden en behoeften van burgers. Als je jeugdraad een memorandum heeft opgesteld, zou die daarin een plekje kunnen krijgen. Heb je nog andere bevragingen gedaan bij kinderen en jongeren? Laat de resultaten daarvan ook opnemen) 
  • Hoe worden de doelstellingen en acties bepaald? Wie heeft hier het laatste woord en wanneer? 
  • Zijn er inspraakmomenten voor burgers? Wanneer en wie organiseert dit? 
3) Maak een actieplan met je jeugdraad

Tijd voor actie! Nu je weet hoe het traject van het meerjarenplan eruitziet, is het slim om een tijdlijn te maken. Op welke momenten kan je jeugdraad invloed uitoefenen? Wanneer is er ruimte voor inspraak? Plan je strategie en grijp de kansen! 

Enkele ideeën: 

  • Stimuleer je jeugdraad om mee te doen met Debattle Double. Organiseer in februari 2025 een rondetafelgesprek met de nieuwe schepen van Jeugd of de hele beleidsploeg. Leg de prioriteiten van de jeugdraad op tafel. 
  • Bereid je goed voor op inspraakmomenten. Vraag na hoe deze sessies verlopen zodat je jeugdraad er optimaal op kan inspelen. 
  • Laat je jeugdraders contact zoeken met specifieke schepenen of ambtenaren over de speerpunten, zoals de veiligheid van een kruispunt. Plan een afspraak of leg informeel contact tijdens een event. 
4) Focus op prioriteiten

Er zijn ongetwijfeld heel wat zaken die de jeugdraad wil realiseren, maar het is beter om scherp te focussen. Wat moet écht in het meerjarenplan staan? Wat is het belangrijkst voor de jongeren in jouw stad of gemeente? 

  • Maak met de jeugdraad een lijst met alle wensen en haal inspiratie uit eerdere adviezen, verslagen of participatiemomenten. Bv. verslag Debattle, memorandum jeugdraad, verslagen jeugdraadvergaderingen… 
  • Laat je jeugdraad de belangrijkste punten kiezen. Gebruik bijvoorbeeld het Eisenhower-schema om prioriteiten te bepalen. 
5) Tijd om te knallen

Met een duidelijke tijdlijn, prioriteitenlijst en een goede pitch is het tijd voor je jeugdraad om in actie te komen! Laat hen in gesprek gaan met beleidsmakers en de belangen van kinderen en jongeren verdedigen. Zorg dat de stem van de jeugdraad gehoord wordt! 

6) Check het eindresultaat

Zodra het meerjarenplan er ligt, is het tijd om te controleren of de prioriteiten van de jeugdraad erin staan. Zijn hun punten overgenomen? Zo niet, waarom niet? Maak met je jeugdraad een eerlijke balans op en gebruik die om een inhoudelijk sterk advies te schrijven. 

  • Wees open als de voorstellen zijn overgenomen, en kritisch waar belangrijke punten ontbreken. Maak een goede oplijsting van wat goed is en wat beter kan. 
  • Zorg dat je jeugdraad het advies goed onderbouwd: zijn de prioriteiten gebaseerd op gedegen input van kinderen en jongeren? Herhaal eventueel argumenten uit het memorandum. 

Tips voor een krachtig advies: 

  • Begin met een pakkende titel die meteen duidelijk maakt waar het advies over gaat. Zorg dat het de lading dekt. 
  • Schets kort de situatie. Waar gaat het over en waarom schrijft de jeugdraad dit advies? Houd het bij één onderwerp, het meerjarenplan, en haal er geen andere zaken bij. 
  • Kom met oplossingen, niet alleen problemen. 
  • Zet het belangrijkste bovenaan. Niet iedereen leest alles van begin tot eind, dus zorg dat de essentie meteen duidelijk is. 
  • Onderbouw je advies goed. Laat zien waarom jouw voorstel de beste keuze is. Gebruik feiten, cijfers en sterke quotes van kinderen en jongeren om je punt te maken. Check ook altijd je bronnen! 
  • Vraag om een reactie van het college van burgemeester en schepenen. Zo zorg je voor een open dialoog en vergroot je de kans dat je advies serieus wordt genomen. 
7) Deel het met de wereld

Niet alleen beleidsmakers mogen genieten van het harde werk van de jeugdraad. Laat hen de resultaten met iedereen delen! 

Enkele ideeën: 

  • Verpak het advies in een creatieve lay-out en post het op Instagram.  
  • Of maak een website waar je updates kunt toevoegen.  
  • Een filmpje of podcast?  
  • Of misschien een opvallende guerrilla-actie in de stad of gemeente?  
  •  

Laat de creativiteit van je jeugdraad de vrije loop. Heel veel succes!